Rozszerzenie obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego

Zamawiający może powierzyć nadzór inspektorowi nadzoru inwestorskiego również w zakresie opracowywanej dokumentacji zapewniając w efekcie kompleksowy nadzór na inwestycją. Rozwiązanie takie jest wskazane w przypadku gdy umowa między zamawiającym a wykonawcą przewiduje zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – w systemie zaprojektuj i wybuduj określonym w art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 z późn. zm.), dalej: „p.z.p.”.

Katalog obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego wymieniony w art. 25 ustawy Prawo budowlane ma charakter katalogu otwartego, co oznacza, że na podstawie ogólnej zasady swobody umów z art. 353¹  ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny w przypadkach, w których konkretna sprawa tego wymaga (jak np. w sytuacji zastosowania systemu zaprojektuj i wybuduj) inwestor może powierzyć dodatkowe obowiązki inspektorowi, takie jak np. nadzór nad opracowywaniem dokumentacji.

Na wstępie, należy zaznaczyć, że co do zasady ustanowienie przez inwestora inspektora nadzoru inwestorskiego jest dobrowolne. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie. Tym niemniej, organ administracji architektoniczno-budowlanej może w decyzji o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko (art. 19 ust. 1).

Odnosząc się natomiast do obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego, to zgodnie z art. 25 ustawy Prawo budowlane:

Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:

• reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
• sprawdzanie jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z art. 10;
• sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
• potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Przytoczony katalog obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego ma charakter otwarty, co oznacza, że wymienione w nim czynności nie stanowią jedynych obowiązków spoczywających na inspektorze. Zakres ten, w zależności od przypadku, może być rozszerzony. Pozwala na to art. 353¹  Kodeksu cywilnego przedstawiający generalną zasadę swobody umów: Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

System zaprojektuj i wybuduj opisany w art. 103 ust. 2 p.z.p. zakłada, że wykonawca jest odpowiedzialny zarówno za sporządzenie dokumentacji projektowej, jak i za wykonanie robót budowlanych. Dlatego też w pełni zrozumiałym jest, że w interesie zamawiającego, leży poszerzenie zakresu obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego o nadzór nad dokumentacją projektową w zakresie jej kompletności i poprawności formalno-prawnej. Gwarantuje to bowiem na etapie przygotowania i realizacji procesu budowlanego odpowiednią fachową pieczę nad dokumentami o charakterze techniczno-prawnym, zgodnością ze sztuką i innymi kwestiami. W praktyce obrotu umowy takie  uregulowania zapewniają kompleksowy nadzór nad realizacją inwestycji.